Mało kto wie, że w Smoszewie znajdował się staw o powierzchni ponad 30 ha. Bardzo trudno natrafić na jakiekolwiek informacje dotyczące tego stawu.
Z opowiadań najstarszych mieszkańców wynika, że w 1878 roku w miejscu stawu były już tylko bagna. Staw został naniesiony na mapę z roku 1836 opracowaną przez Andrzeja Maciasa, której fragment opublikowano w książce ,,Krotoszyn” Towarzystwa Miłośników i Badaczy Ziemi Krotoszyńskiej.
Tam też udało mi się znaleźć taką wzmiankę na temat stawu: "Nieistniejący już staw smoszewski widoczny na mapie Prus Południowych sporządzonej w skali 1:150000 przez Dawida Gilly ego w 1802r. I na późniejszych mapach sztabowych z XIXw. Leżał on w widłach Dzierzązny i Czarnej Wody, na północ od drogi Bidki – Krotoszyn. Staw Smoszewski był największym stawem w okolicach Krotoszyna, powierzchnia obejmowała ok 30 ha".
Druga bardzo ciekawa informacja pochodzi z Indeksu osób z Rękopisu „ 1728 Sumariusz jurium originalium et documentorum ad bona Krotoszyn cum attinentiis. Spis inwentarzy dóbr ziemskich wymienionych w Sumariuszu:
,, (*NN młynarze ze S. z rozkazu ówczesnego pos. Smuszewa, pobili Lange go i nie dopuścili do dzierżawy stawu w Smuszewie 1672) Smuszewski staw ( 1670 – 83) ( w 1674 nazwany staw Gornik)”
Chociaż po stawie już nie ma śladu, to przy dużych ulewach teren na którym się rozciągał zawsze zostaje zalany. Natomiast do dnia dzisiejszego wzdłuż rzeczki Czarna Woda, kto wie gdzie, zauważy pozostałości po młynie.
Joanna Dzierla