Jesteś tutaj
8 Historia Wielowsi spisana z rękopisu Marii Ratajskiej, babci obecnego sołtysa. Pani Ratajska interesowała się historą środowiska, w którym mieszkała, i prowadziła zapiski, korzystając przy tym z różnych źródeł historycznych.
Wielowieś była własnością i miejscem osiedlenia się rodziny Wielowiejskich, o których wiadomo, że w roku 1450 w aktach grodzkich znalezione były. Od roku 1480 do 1530 należały dobra wielowiejskie do Unisławskiego na Unisławiu, a od 1530 do Ciołeckiego. Podział nastąpił w roku 1601. Pierwszą część Wielowsi wzięła w swoje posiadanie Katarzyna Rozdrażewska, a następnie jej syn Jan Rozdrażewski. Jego synowie odebrali ostatnią część dworu Wielowieś.
Z końcem XVII Wielowieś przeszła do rodziny Gajewskich. Zdobywcą Wielowsi był Łukasz Gajewski, kasztelan Santoka. W 1801 roku jeden z spadkobierców Gajewskich, Franciszek Ksawery, sprzedał dobra Józefowi Radolińskiemu, który zapisuje je w 1805r. swemu synowi Juliuszowi Stanisławowi. Hrabia Radoliński był dziedzicem dóbr Wielowiejskich od 1805-1865, z tą tylko różnicą, że pewna cześć tych dóbr przeszła na uwłaszczenie włościan w 1836r. W1865r. hrabia Radoliński sprzedał pozostałą część hrabiemu Ottonowi Stolberg Wenigerude, który w 1890r. pozyskał tytuł księcia. W 1897r. Wielowieś odziedziczył jego syn książę Wilhelm. Następnie Wielowieś przez długia lata dzierżawił Alfred Bochman z Lipska. W 1925 część Wielowsi została rozparcelowana. Dalszy ciąg parcelacji został dokonany w 1930r. a pozostałą resztówkę, około 150 ha, zakupiła Stefania Senioradzka. Grunty te zostały rozdzielone wśród rolników podczas reformy rolnej po drugiej wojnie światowej. W latach 1975-1998 Wielowieś należała administracyjnie do woj. kaliskiego.
Obecnie Wielowieś liczy 440 mieszkańców. Położona jest ok. 9 km od Krotoszyna nad rzeką Orlą. W krajobrazie wielowiejskim jest około stuletnia aleja kasztanowa, zabytkowy dwór z pierwszej połowy XIX wieku, kościół z 1665r., dzwonnica z drugiej połowy XVII wieku, plebania z połowy XIXw, kuźnia z 1910 roku, szkoła murowana z XIX/XXw. - obecnie odział przedszkolny oraz dwa czworaki z 1872 i 1877r.
Stanisław Naskrętski
19-05-2017, 08:52 
ib
2215 
