W Prefekturalnym Muzeum Historii Starożytnego Izumo, położonym w mieście Izumo (w tej samej prefekturze co Okinoshima), między 23 marca a 16 maja można było oglądać wystawę czasową „Obsydian z Wysp Oki”. Z tej okazji chciałabym opowiedzieć trochę o tej skale, ponieważ stwierdzenie, że obsydian leży u początku dziejów Wysp Oki, moim zdaniem wcale nie byłoby na wyrost.

Obsydian, czyli szkło wulkaniczne, to rodzaj skały powstałej w wyniku szybkiego stygnięcia magmy. Skład drobnych domieszek innych substancji, jakie w nim występują, różni się w zależności od miejsca wydobycia. Próbki tej skały pobrane z kilku miejsc mogą więc mieć inne cechy fizyczne, takie jak kolor – istnieją odmiany o jasnym zabarwieniu, mimo że sama nazwa „obsydian” kojarzy się z charakterystyczną czernią. W czasach prehistorycznych skała ta była bardzo cennym surowcem, jako że wyrabiano z niej kamienne narzędzia, takie jak np groty strzał.

Co ciekawe, mimo że ta skała występuje w ponad 70 miejscach na terenie całej Japonii, tylko w 6 z nich wydobywany materiał był dobrej jakości i łatwo wyrabiało się z niego narzędzia. Jednym z tych miejsc był rejon Kumi w północno-zachodniej części wyspy Dōgo (na której leży Okinoshima). Szacuje się, że tutejszy obsydian wydobywano już 30 tys. lat temu, a jako że był materiałem wysoce pożądanym i niezbędnym w codziennym życiu, w tym samym czasie ludzie zaczęli go rozprawadzać do innych rejonów dzisiejszej Japonii. Narzędzia z okijskiego obsydianu są znajdowane na wykopaliskach aż w prefekturze Niigata (północna część wyspy Honsiu) oraz na wyspie Shikoku. Stąd jesteśmy w stanie stwierdzić, jak ważnym miejscem w czasach prehistorycznych były Wyspy Oki. Tym bardziej, że trasa transportu obsydianiu była też drogą wymiany ludzi oraz wytworów ówczesnej kultury.

Z czasem obsydian tracił na znaczeniu. Z jednej strony wczesne społeczeństwa zbieracko-myśliwskie przechodziły powoli w typ rolniczy, z drugiej strony postęp technologiczny przyniósł wypracowanie umiejętności obróbki metali. Na Oki, w rejonie Kumi, obsydian był jednak wciąż wydobywany i wykorzystywany m. in. w zdobnictwie.

Obecnie oficjalne pozwolenie rządu Japonii na wydobycie obsydianu na Wyspach Oki posiada tylko jedna osoba – mieszkaniec miasta Okinoshima. Wyrabia z niego amulety sprzedawane w Wielkim Chramie w Izumo.

Tekst i udostępnienie zdjęć:

Izabela Raczyńska

Informacje o wystawie: https://www.izm.ed.jp/cms/cms.php?mode=v&id=338 [Dostęp: 25.05.2018, j. japoński].

1. Prefekturalne Muzeum Historii Starożytnego Izumo (żródło: Wikimedia Commons):

2. Wyroby z obsydianu (zdjęcie: Izabela Raczyńska):

3. Wyroby z obsydianu (zdjęcie: Izabela Raczyńska):

4. Amulety z obsydianu sprzedawane w Wielkim Chramie w Izumo (zdjęcie: Izabela Raczyńska):

5. Wielki Chram w Izumo (zdjęcie: Izabela Raczyńska):

6. Wielki Chram w Izumo (zdjęcie: Izabela Raczyńska):