Jesteś tutaj
Szóste spotkanie cyklu „Wiara, nauka, sens – kultura europejska wobec spraw ostatecznych” poświęcone zostało postaci Arystotelesa (384-322 p.n.e.), najwybitniejszego ucznia Platona. W przeciwieństwie do swego mistrza, który rozważania filozoficzne kierował ku światu idei, istniejącemu niezależnie od rzeczywistości widzialnej, Arystoteles całą uwagę skierował ku światu, który go otaczał. Jego zainteresowania były tak rozległe, że można w nim zobaczyć pierwszego naukowca w dziejach kultury europejskiej, nauczyciela Zachodu. Arystoteles nadał kształt wielu dziedzinom badań. Zajmował się etyką, próbując określić cechy, którymi powinien kierować się człowiek, by uczynić swe życie wartościowym a przez to szczęśliwym. Dużo miejsca poświęcił polityce, analizując ustroje polityczne miast-państw i formułując zasady ustroju możliwie najlepszego, w którym polityka połączy się z etyką. Ponieważ w warunkach demokracji ateńskiej duże znaczenie w kształtowaniu poglądów politycznych obywateli Aten miała sztuka przemawiania, także jej Arystoteles poświęcił sporo miejsca. Zajął się też poetyką, czyli nauką o zasadach tworzenia wartościowej literatury, zasadach, których spełnienie umożliwiało pisanie wybitnych tragedii czy eposów. Stworzył podwaliny logiki, wprowadził sylogizm, narzędzie wnioskowania o rzeczywistości i argumentowania w dyskusji. W dziedzinie, nazwanej później metafizyką, określił kategorie służące opisowi bytu jako takiego, sformułował tezę o istnieniu Pierwszego Poruszyciela, ontologicznego fundamentu wszelkiego istnienia. Zajmował się takimi pojęciami fizycznymi, jak natura, ruch, nieskończoność, próżnia, przestrzeń i czas. Formułował twierdzenia kosmologiczne, dotyczące budowy wszechświata, zajmował się meteorologią, dociekając przyczyn powstawania wiatrów i trzęsień ziemi, oraz pojęciami ciężaru i materii. Można go uznać za ojca psychologii, pisał o duszy, zmysłach, wyobraźni i pamięci, poszukiwał odpowiedzi na pytania dotyczące pochodzenia snów, określał warunki, jakie człowiek powinien spełnić, by długo żyć.
Dorobek Arystotelesa, we wczesnym średniowieczu znany tylko we fragmentach, w wieku XIII dzięki twórczości św. Tomasza z Akwinu stał się fundamentem chrześcijańskiego obrazu świata. Obok rozważań metafizycznych rozpoczął także badania nad przyrodą, przygotowując nadejście renesansu i kładąc podwaliny pod rozwój nauk szczegółowych.
Tekst: Jacek Kępa
03-07-2017, 10:18 
Redaktor KBP
1068 
