Szanowni Państwo,
Podczas ostatniej sesji Rady Miejskiej zapadły decyzje co do poziomu naszych dochodów i wydatków na 2018 rok. One będą określały i kształtowały nasze życie zbiorowe, będą wpływały na to, jak będzie wyglądała nasza gmina. Mam nadzieję, że projekt budżetu, który przedkładam Państwu spełni nasze oczekiwania, nasze, czyli wspólne – Rady Miejskiej, Burmistrza, jednostek organizacyjnych Miasta i Gminy, a przede wszystkim mieszkańców Krotoszyna.
Podczas omawiania przed Wysoką Radą projektu budżetu miałem przyjemność przedstawić jego generalne założenia i podzielić się myślami, co też on zawiera, jaka jest jego główna myśl. Powiedziałem wówczas, że wyrasta on z tych fundamentów, jakie stworzyliśmy przed kilkoma laty, że kontynuuję linię rozwojową Miasta i Gminy, że zachowuję tendencję z ostatnich lat, czyli szybkiego wzrostu dochodów i rosnących, ale wolniej wydatków bieżących oraz znaczącego, dynamicznego wzrostu wydatków majątkowych, czyli wydatków, które wpływają na rozwój potencjału ekonomicznego i urbanistycznego samorządu. Chcę niniejszym potwierdzić z tego miejsca prawdziwość słów wówczas wypowiedzianych, że projekt przyszłorocznego budżetu wspiera rozwój naszego samorządu we wszystkich kierunkach w sposób aktywny, ale zarazem racjonalny i bezpieczny.
Pojawiły się w trakcie prac nad budżetem sugestie zachęcające mnie do jeszcze większego zaangażowania inwestycyjnego, do śmielszych działań tak, aby rozwój był jeszcze bardziej widoczny, by jeszcze bardziej wyróżniał się na tle innych ośrodków w naszym regionie i w Polsce. Dziękuję za te sugestie i zachęty, one są bardzo ważne, potwierdzają zarazem, że większość członków Rady myśli podobnie, że łączy nas pasja i zaangażowanie w projektowanie przyszłości samorządu. Jednakże – takie jest moje zdanie – stworzyliśmy projekt optymalny, ofensywny a zarazem bezpieczny, nie przekraczając w żadnych wskaźnikach dopuszczalnych granic bezpieczeństwa. Ponadto, o czym była już mowa, nie znamy w tym momencie dokładnie wyniku budżetu za 2017 rok, najprawdopodobniej będzie to kolejny dobry rok, a ujawnione wolne środki przeznaczymy wyłącznie na rozwój, czym tym bardziej wzmocnimy nasz potencjał, a przypominam, że już mamy zaplanowane wydatki majątkowe po autopoprawkach na ponad 42 mln zł. Zatem poczekajmy, poczekajmy do tej chwili, gdy będziemy zastanawiali się nad wykorzystywaniem tychże wolnych środków. Środki te mogą ponadto stanowić „bezpiecznik” na ewentualny „kryzys”, co weźmiemy pod uwagę, gdy będziemy o nich rozmawiać w miesiącach kwietniu - maju 2018 roku.
Gdy jeździliśmy po ulicach Krotoszyna w okresie przedświątecznym stojąc niekiedy w długich korkach, gdy widzieliśmy chyba wręcz dziesiątki samochodów z regionu, mogliśmy się przekonać, jaką siłę przyciągania posiada już nasze miasto, ale też ile jeszcze jest do zrobienia w przyszłości. Temu właśnie służy nasza wspólna praca na rzecz Miasta i Gminy, którą prezentuje projekt budżetu, w którym co prawda deficyt budżetowy ma rosnącą wielkość, ale stopa wydatków majątkowych sięga prawie 22% wszystkich wydatków, co wskazuje, że gmina posiada wysoką dynamikę rozwoju. Powyższe oznacza, że nie będziemy ustawali w wysiłkach, nie będziemy robili przerw w rozwoju, teraz ani w przyszłości. W tym miejscu chcę podkreślić, że w latach mojej kadencji (2014 – 2018) na inwestycje wydamy prawie 90 mln zł, nasze zobowiązania na koniec 2014 roku wynosiły 72,8 mln zł i będą mniejsze na koniec 2018 roku o prawie 16 mln zł, gdyż wyniosą 57,5 mln zł. Oznacza to, że oprócz intensywnego inwestowania cały czas spłacamy i zmniejszamy swoje zadłużenie.
Przedstawiam projekt budżetu, którego konstrukcja jest trwała, solidna i przejrzysta, o którym mówię z pełnym przekonaniem, że jest budżetem dobrym, bo w pełni realistycznym, wyważonym, wykonalnym. Generalne wskaźniki wzrostu dochodów i wydatków są wysokie, lecz wynika to przede wszystkim z tego, że są one zakotwiczone w prognozach wykonania tegorocznego planu finansowego.
Budżet jest także solidnie umieszczony w rzeczywistości społeczno-gospodarczej, która pokazuje, że rosną dochody mieszkańców, co uwidacznia się choćby w tym, że coraz mniej wydajemy na dodatki mieszkaniowe, spadło bezrobocie, a więc rośnie nasz udział w podatku od dochodów osobistych PIT, rozwija się przedsiębiorczość, rosną dochody CIT oraz z podatku od nieruchomości - pomimo utrzymania stawek, które już kolejny rok będą takie same, a więc postępuje rozwój budownictwa, rosną dochody z podatku od czynności cywilnoprawnych, co wskazuje na dużą ilość transakcji majątkowych. Można dalej jeszcze wymieniać wskaźniki dobrej koniunktury gospodarczej, z której nasz samorząd korzysta. To wszystko składa się na zespół determinant, które były brane pod uwagę.
Każdy budżet, jest wyrazem jakiegoś myślenia, zawiera cele, które dany podmiot chce zrealizować. Tak jest i w przypadku budżetu na 2018 rok. Tak jak dotychczas, tak i w przyszłości nie zamierzam się fascynować tylko i wyłącznie wielkimi inwestycjami i przedsięwzięciami, choć są one niezbędne dla zdrowia ekonomicznego gminy. Przecież ze skutkami bezrobocia można walczyć na różne sposoby, ale tylko rozwój, nakłady inwestycyjne, nowe miejsca pracy dają szanse na skuteczne rozwiązania. I to jest prawda. Ale wspólnota mieszkańców to różnorodność problemów, to ludzie biedni i bezradni, i ludzie zasobni i przedsiębiorczy. Rolą samorządu jest zapewnienie wszystkim możliwości godnego życia i realizacji życiowych celów. Powinniśmy – z jednej strony – widzieć Krotoszyn solidarny, opiekuńczy, a z drugiej strony Krotoszyn przedsiębiorczy, aktywny, dynamiczny. Jest naszą rolą pogodzić te różne potrzeby, usytuowane niekiedy na skrajnych biegunach. Żadna z opcji nie może mieć przewagi, a wszystkie powinny pozostawać w stanie równowagi. Dlatego też nasz przyszłoroczny budżet zawiera trzy główne cele:
1. Kontynuowanie rozwoju gminy poprzez nakłady inwestycyjne na rozwój infrastruktury komunalnej, drogowej i społecznej.
2. Objęcie opieką wszystkich sfer życia społecznego, w tym sferę oświaty, kultury, pomocy społecznej, mieszkalnictwa.
3. Zagwarantowanie właściwego funkcjonowania gminy we wszystkich sferach przypisanych samorządowi jako zadania własne gminy.
Rzecz jasna, nie oznacza to, że plan budżetowy nie zawiera priorytetów. Warto wymienić najważniejsze:
1) rozbudowę infrastruktury drogowej, gdzie przewidujemy wydać prawie 20 mln zł; nasz układ komunikacyjny, jak w każdej gminie, pewnie dla wielu nadal pozostawia „trochę do życzenia”, co stwarza ograniczenia w rozwoju przestrzennym miasta i gminy, pomimo iż tak wiele zrobiono do tej pory;
2) rozbudowa infrastruktury odnawialnych źródeł energii, gdzie „marzą” się nam inwestycje realizowane tylko dla mieszkańców na kwotę prawie 8,3 mln zł; życzę sobie i mieszkańcom aby te marzenia, które obniżą wydatki gospodarstw domowych, spełniły się, czyli aby nasz wniosek o środki unijne został wybrany do realizacji. W tym miejscu podkreślam, że wniosek ten przeszedł pozytywną ocenę formalną;
3) rozbudowę infrastruktury sportowej i kulturalnej jako podstawę prawidłowego wypoczynku i wszechstronnego rozwoju psychofizycznego człowieka;
4) zapewnienie właściwego funkcjonowania sieci szkół i przedszkoli, dla których organem prowadzącym jest gmina Krotoszyn;
5) zapewnienie opieki socjalnej i zdrowotnej oraz bezpieczeństwa publicznego.
Sądzę, że nie budzą one większych wątpliwości. Już po raz kolejny zastosowaliśmy czynnik równowagi między wydatkami prorozwojowymi a wydatkami na bieżącą działalność, a więc zapewniliśmy właściwe finansowanie wszystkich sfer życia społecznego na poziomie zaspokajającym potrzeby i oczekiwania. Taka konstrukcja budżetu pozytywnie przyjęta została przez wszystkie komisje Rady, które zaopiniowały pozytywnie projekt budżetu.
Podczas omawiania projektu budżetu w komisjach dość szczegółowo omówiłem wszystkie jego cechy i aspekty, nie chcę więc wdawać się ponownie w charakterystykę budżetu. Żeby jednak porządkowi rzeczy stało się zadość, przypomnę teraz najważniejsze wskaźniki planu, które po uwzględnieniu autopoprawek przedstawiają się następująco. I tak, po stronie dochodów zaplanowaliśmy kwotę 162,54 mln zł, czyli na podobnym poziomie jak przewidywane tegoroczne wykonanie. Tu należy wyjaśnić, że Wojewoda Wielkopolski na etapie planowania zaniża plany finansowe na zadania zlecone o ok. 6-7 mln zł, co spowoduje zapewne, że wykonanie będzie wyższe w skali roku niż plan. Najbardziej obrazowo kształtowanie się dochodów pokazują dochody własne, których na 2018 rok zaplanowano na kwotę ponad 77,8 mln zł, czyli prawie 49% ogółu dochodów. Wypłata świadczeń rodzinnych 500+, spowoduje że dochody własne stanowić będą około 50% ogółu dochodów, gdy w latach poprzednich oscylowały wokół 55-58%.
Wydatki zaplanowane zostały na poziomie 180,3 mln zł, co oznacza wzrost o 13,6% wobec przewidywanego tegorocznego wykonania. Plan wydatków majątkowych przewiduje 78 zadań na łączną kwotę po autopoprawkach prawie 42,2 mln zł, co oznacza ponad dwukrotny wzrost w stosunku do wykonania za rok 2017.
Deficyt budżetowy wyniesie ok. 17 mln zł, ale jest to związane głównie z koniecznością i chęcią realizacji inwestycji. Gdyby nie one, deficytu nie byłoby w ogóle.
Pragnę dodać, że Regionalna Izba Obrachunkowa w Poznaniu wydała pozytywne opinie w trzech sprawach:
1) projektu budżetu na 2018 rok,
2) możliwości sfinansowania zaplanowanego deficytu budżetu w 2018 roku,
3) prawidłowości sporządzonej prognozy kwoty długu.
Opinie Regionalnej Izby Obrachunkowej zostały przedstawione Wysokiej Radzie do wiadomości poprzez przekazanie kopii wyżej wymienionych opinii RIO.
Szanowni państwo, sądzę że możemy z ufnością spoglądać w przyszłość mimo tych obaw, które wyraziłem na posiedzeniach komisji i stanu niepewności ekonomicznej, jaka rysuje się na przyszły rok, gdzie niezbyt jasne są relacje między rządem a samorządami, niezbyt klarownie przedstawia się stanowisko rządu wobec finansowania zadań zleconych samorządom. Do tego dochodzą sprawy finansowania ulgi rodzinnej przez samorządy, co skutkuje tym, że zmniejszą się nasze dochody, do tego dochodzi ciągłe dopłacanie do oświaty, gdyż ciągle brakuje środków z subwencji oświatowej. Do tego dojdą kolejne skutki zmian w podatku PIT, do tego może dojść zobowiązanie nas do wypłacenia rekompensat reprywatyzacyjnych.
Nie chcę jednakże mnożyć teraz swoich obaw, zwłaszcza, że możemy sięgnąć po „bezpiecznik”, czyli po wolne środki z roku 2017, gdyby sytuacja tego wymagała. Rozmawiamy o projekcie budżetu dla Miasta i Gminy Krotoszyn na 2018 rok, który teraz, w tej chwili napawa nas optymizmem jako budżet zrównoważony, prorozwojowy, bezpieczny i stabilny.
Dziękuję wszystkim Radnym za wspólną pracę nad przygotowaniem budżetu najlepiej odpowiadającego potrzebom mieszkańców gminy.
Burmistrz Krotoszyna
Franciszek Marszałek