18 listopada w Krotoszyńskim Muzeum Regionalnym odbędzie się spotkanie z pracownikami Instytutu Prahistorii UAM w Poznaniu.

Spotkanie rozpocznie się o godz. 17.00. Poznańscy archeolodzy opowiedzą mieszkańcom Krotoszyna o efektach swojej pracy na wykopaliskach w Smoszewie.

Badania archeologiczne w Smoszewie

Cmentarzysko w Smoszewie powstało ok. 1500 lat p.n.e. Stanowi jedno z nielicznych tak dobrze zachowanych na terenie Wielkopolski zgrupowań kurhanów należących do tzw. kultury mogiłowej. Pierwsze badania archeologiczne przeprowadzono tam już w latach 20. XX w. Kierował nimi nestor polskiej archeologii i współzałożyciel uniwersytetu w Poznaniu prof. Józef Kostrzewski. Rozkopano wtedy 4 kurhany, odkrywając ceramikę oraz drobne przedmioty brązowe, w które wyposażono zmarłych. Po prawie 90 latach wyjątkowość kurhanów smoszewskich znów przykuła uwagę archeologów. W 2009 r. międzynarodowy zespół badawczy rozpoczął kolejny etap prac. Dzięki postępowi technologicznemu jaki miał miejsce w archeologii w ostatnich latach najpierw obszar cmentarzyska rozpoznano metodami nieinwazyjnymi –geomagnetyczną oraz elektrooporową. Wyniki prospekcji pozwoliły na precyzyjne zaplanowanie wykopów w miejscach oferujących najbardziej istotne informacje.

Do badań wykopaliskowych wytypowano kurhan najbardziej narażony na zniszczenie. W pierwszym etapie rozpoznano ogólną strukturę budowy mogiły. Ziemny nasyp kryje bowiem w swym wnętrzu nie tylko pochówek, ale również szereg kamiennych konstrukcji.

W roku 2010 przy wsparciu lokalnych władz samorządowych kontynuowano badania wykopaliskowe. W poszczególnych wykopach zadokumentowano elementy kamiennego pierścienia otaczającego właściwy grób. Pierścień zbudowano z polnych kamieni, często o bardzo dużych rozmiarach. Konstrukcje te jednoznacznie ukazują stopień organizacji społeczności epoki brązu i ogrom pracy, jaki ówcześni ludzie wkładali w ceremonie pogrzebowe. Obok kamiennych konstrukcji odkryto również szereg innych towarzyszących im elementów, w tym ślady po drewnianych palach.

Tegoroczne badania przyniosły także pierwsze istotne znalezisko - brązową szpilę. Przedmiot ten, choć niewielkich rozmiarów i właściwie pozbawiony zdobień, stanowi istotną informację potwierdzającą wiek kurhanu. Daje również pewien wgląd w zwyczaje ludzi epoki brązu. Podobnych szpil używano zapewne jako ozdób spinających szaty.

Latem przy współpracy władz samorządowych zorganizowano dzień otwarty dla mieszkańców gminy. Wszyscy zainteresowani pracą archeologów „od kuchni” mieli okazję odwiedzić miejsce badań i uzyskać odpowiedzi na nurtujące ich pytania.

Badania wykopaliskowe w Smoszewie będą kontynuowane w przyszłych latach. W ramach umowy między Krotoszynem a władzami UAM zorganizowane zostaną również spotkania, podczas których mieszkańcom ziemi krotoszyńskiej prezentowana będzie najbardziej zamierzchła przeszłość ich regionu.

Janusz Czebreszuk, Mateusz Jaeger, Łukasz Pospieszny (UAM Poznań)