OPIEKA ZDROWOTNA DLA  UBEZPECZONYCH W NFZ
PO 1 MAJA 2004 ROKU

Każdy Polak, który w kraju uzyskuje pomoc medyczną z racji objęcia ubezpieczeniem w Narodowym Funduszu Zdrowia, jest od 1 maja 2004 roku objęty opieką medyczną w:
- krajach należących do Unii Europejskiej - Austria, Belgia, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja i jej terytoria zależne (Gwadelupa, Martynika, Reunion, St. Pierre-et-Miquelon, Gujana Francuska), Grecja, Hiszpania (wraz z Majorką i Wyspami Kanaryjskimi), Holandia, Irlandia, Litwa,  Luksemburg, Łotwa, Malta, RFN (Niemcy), Portugalia (a także Azory i Madera), Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania (z Gibraltarem), Włochy
- państwach Europejskiego Obszaru Gospodarczego - Islandia, Lichtenstein i Norwegia
- Szwajcarii.

ZASADY

Kraje te stosują przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Przepisy regulujące zasady koordynacji zawarte są w Rozporządzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej nr 1408/71 oraz w rozporządzeniu wykonawczym nr 574/72. Przepisami tymi objęci są wszyscy obywatele Unii,   w tym studenci, bezrobotni, osoby ubiegające się o emeryturę lub rentę, a także bezpaństwowcy i uchodźcy - jeżeli należą do powszechnego systemu ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego w którymkolwiek z krajów członkowskich.

Koordynacja opiera się o zasady:
· równego traktowania obywateli wszystkich państw
· stosowania ustawodawstwa tylko jednego państwa członkowskiego
· zachowania praw nabytych i w trakcie nabywania
· uchylenia krajowych klauzul terytorialnych, gwarantujących uprawnionemu przeniesienie nabytych przez niego świadczeń pieniężnych do innego państwa członkowskiego, na terenie którego zamieszkuje.

W krajach stosujących zasady koordynacji ubezpieczeni w NFZ korzystają, w ramach tego ubezpieczenia, ze świadczeń zdrowotnych:
- w zakresie zależnym od ich statusu oraz celu i czasu pobytu w kraju członkowskim
- w ramach systemu opieki zdrowotnej obowiązującego w kraju, w którym czasowo przebywają (bądź mieszkają, otrzymując jednocześnie polskie świadczenie społeczne związane z ubezpieczeniem w NFZ).

PROCEDURY

Potwierdzeniem prawa do opieki medycznej w trakcie pobytu w którymś z krajów członkowskich jest formularz serii E-100. Jaki konkretnie - zależy od czasu i celu wyjazdu oraz statusu osoby wyjeżdżającej. Aby go uzyskać, wyjeżdżający powinni złożyć w oddziale NFZ właściwym ze względu na miejsce zamieszkania wniosek o wydanie formularza. I tak:
· wyjeżdżający na krótko, turystycznie (do rodziny/znajomych), w podróż służbową otrzymują druk E 111
· pracownicy państwowi i personel o tym statusie, wykonujący obowiązki zawodowe w którymś z tych państw - druk E 106
· emeryci i renciści pobierający polskie świadczenia, a zamieszkujący na stałe w jednym z krajów członkowskich - druk E 121, wydawany przez Mazowiecki Oddział Wojewódzki NFZ
· osoby ubiegające się o polskie świadczenie emerytalne/rentowe - druk E 120
· pracownicy delegowani przez podmiot mający siedzibę w Polsce do pracy w którymś z tych państw na nie dłużej niż 12 miesięcy - druk E 128 (od   1 czerwca 2004 r. - E 111), po upływie 12 miesięcy - E 106
· zatrudnieni w transporcie międzynarodowym (drogowym, wodnym, powietrznym) w trakcie pracy na terenie któregoś z tych państw -  druk   E 110, wystawiany przez pracodawcę
· osoby, które prowadzą w Polsce własną działalność gospodarczą związaną  z pobytem w którymś z wyżej wymienionych państw - druk    E 106
· studiujący lub odbywającym szkolenie zawodowe w którymś z tych państw, o ile studia lub szkolenie prowadzą do uzyskania kwalifikacji urzędowo uznawanych przez to państwo, podczas pobytu w tym państwie - druk E 128 (od 1 czerwca 2004 r. - E 111)
· bezrobotni wyjeżdżający w poszukiwaniu pracy - druk E 119, wystawiany, na podstawie formularza wydawanego przez urząd pracy, w którym osoba ta jest zarejestrowana.
Razem z wnioskiem należy przedstawić dokument potwierdzający tożsamość oraz dokument potwierdzający ubezpieczenie (szczegóły - na odwrocie wniosku o wydanie formularza - w pakiecie).

Wniosek można złożyć osobiście w WOW NFZ (ul. Piekary 14/15, VII piętro lub ul. Grunwaldzka 158, parter albo w delegaturach WOW NFZ w Kaliszu, Koninie, Lesznie i Pile), przesłać pocztą lub faksem.

Od 1 czerwca 2004 roku w niektórych krajach UE wydawana będzie Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, która będzie potwierdzać prawo do świadczeń osób ubezpieczonych w razie podróży zagranicznych (po krajach stosujących przepisy o koordynacji). Zastąpi ona niektóre formularze, uprawniające do uzyskania świadczeń koniecznych (w razie wypadku lub nagłego zachorowania). Polska zadeklarowała wprowadzenie Karty od 1 stycznia 2006 roku.

Zależnie od zasad, obowiązujących w danym kraju, formularz potwierdzający prawo do świadczeń z tytułu ubezpieczenia jest dokumentem wystarczającym do ich zyskania bądź też wymaga potwierdzenia u krajowego/lokalnego ubezpieczyciela powszechnego (szczegóły w ulotkach - w pakiecie). Kraje członkowskie zamierzają jednak od 1 czerwca 2004 r. wprowadzić jednolitą zasadę wykluczającą konieczność potwierdzania formularzy.

ŚWIADCZENIA

Osoby ubezpieczone w NFZ, wyjeżdżające zagranicę na krótki pobyt - głównie turystyczny, ale też służbowy, z wizytą do rodziny czy znajomych, mogą liczyć na opiekę medyczną w razie wypadku i nagłego zachorowania w każdym z krajów należących do Unii Europejskiej. O tym, co jest w danym momencie 'świadczeniem koniecznym', ostatecznie decyduje lekarz. Osoba nieposiadająca formularza potwierdzającego prawo do świadczeń z tytułu ubezpieczenia, powinna skorzystać z pomocy lekarza/placówki pracującej w lokalnym systemie, i albo zwrócić się o potwierdzenie jej ubezpieczenia (drogą mailową), albo zapłacić za świadczenie, wziąć rachunek i po powrocie do Polski zwrócić się do NFZ o zwrot poniesionych kosztów.

Zależnie od kraju czasowego pobytu pacjent otrzyma pomoc, w ramach ubezpieczenia w NFZ, całkowicie bezpłatnie lub za częściową odpłatnością - taką samą (poza wyjątkami), jaką ponieśliby w danej sytuacji ubezpieczeni w danym kraju. Może to być wartość kwotowa lub udział procentowy za wizytę u lekarza/stomatologa, odpłatność za leki (w różnej wielkości), odpłatność za świadczenia szpitalne (np. hotelowa - za każdy dzień pobytu w szpitalu, rzadziej za udzielone świadczenia i leki, niekiedy - dopłata za podwyższony standard). W żadnym z krajów nie zapewnia się bezpłatnego transportu medycznego po zakończeniu leczenia np. w szpitalu do kraju zamieszkania. Dlatego NFZ zaleca wykupienie dodatkowe ubezpieczenia komercyjnego. Rzadko też lokalni ubezpieczyciele refundują koszty leczenia stomatologicznego u osób dorosłych.

WOW NFZ przygotował pakiet ulotek, opisujących zasady opieki zdrowotnej   w poszczególnych krajach członkowskich. Zawierają wskazówki, gdzie szukać informacji o lokalnej opiece medycznej, czy i gdzie potwierdzać formularze unijne, jakie dopłaty czekają pacjenta, a także informacje o takich szczególnych rozwiązaniach, jak brak bezpłatnych świadczeń w razie wypadku na nartach czy w wypadku drogowym (ulotki - w pakiecie). Szczegółowe informacje o zasadach leczenia w ramach ubezpieczenia zdrowotnego w różnych krajach znajdują się w portalu poświęconym UE www.nfz.gov.pl/ue/.

Warto zaznaczyć, że do świadczeń koniecznych zaliczono także niektóre świadczenia w ramach już rozpoczętego leczenia (dializy, tlenoterapia). Ponieważ w większości krajów są kolejki do tych świadczeń, podróżujący powinni wcześniej uzgodnić w kraju czasowego pobytu miejsce i termin uzyskania świadczenia.

Szerszy zakres świadczeń niż konieczne dotyczy osób, które przebywają poza krajem długo (poza pobytami prywatnymi), np. w związku z oddelegowaniem do pracy, studiami, czy też krótko ale często (pracownicy transportu międzynarodowego), a także pracownicy przygraniczni.
Natomiast skorzystanie z planowanego zabiegu czy leczenia jest możliwe jedynie po uzyskaniu zgody Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. W tym przypadku to Fundusz, wydając zgodę, wskazuje miejsce wykonania świadczenia - o czym wiele osób nie wie.

Więcej informacji:
www.nfz.gov.pl/ue/

Źródło:
KONFERENCJA PRASOWA WOW NFZ
Poznań, 22 kwietnia 2004 r.