WŁADYSŁAW RYBAKOWSKI

(1885 – 1952)

sierżant, naczelnik Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Krotoszynie, powstaniec wielkopolski

 Władysław Rybakowski
(fotografia ze zbiorów Pawła W. Płócienniczaka)

           Urodził się 22 maja 1885 r. w Krotoszynie w rodzinie cieśli Wawrzyńca i Marianny z domu Borowińska. Po ukończeniu szkoły powszechnej uczył się w zawodzie kowala. W latach 1908 – 1914 pełnił funkcję naczelnika Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Krotoszynie, którego siedzibą był hotel „Bazar” przy ówczesnej ul. Kaliskiej (obecnie al. Powstańców Wielkopolskich). Tam też organizował ćwiczenia, wieczornice z okazji rocznic patriotycznych oraz amatorskie przedstawienia teatralne.

            Po wybuchu I wojny światowej wcielony do armii pruskiej i wysłany na front zachodni, skąd wrócił w wigilię 1918 r. w stopniu sierżanta artylerii. Natychmiast włączył się w tajne przygotowania mające na celu przejęcie miasta przez Polaków. Po wybuchu Powstania Wielkopolskiego wsławił się jako inicjator i dowódca brawurowego zdobycia pruskich koszar w Krotoszynie, przy obecnej ul. 56 Pułku Piechoty Wlkp. 1 stycznia 1919 r. przeprowadzona przez czterech powstańców akcja była jedyną samodzielnie zorganizowaną i wykonaną przez krotoszynian akcją, która zakończyła się zdobyciem znacznej ilości broni i amunicji. W lutym 1919 r. w stopniu wachmistrza służył w powstańczej Żandarmerii Konnej w powiecie krotoszyńskim. W okresie II Rzeczpospolitej aktywnie uczestniczył w życiu społecznym Krotoszyna.

Koszary im. von Steinmetza zdobyte przez Władysława Rybakowskiego
(pocztówka ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Krotoszynie)   

Powstańcy w Krotoszyna (od lewej Stanisław Przybylski, Stanisław Sękowski, Mieczysław Kończak, Jan Hoffman i Władysław Rybakowski (fotografia ze zbiorów Pawła W. Płócienniczaka)

           Jako pracownik kolei, we wrześniu 1939 r., jeszcze przed wkroczeniem wojsk niemieckich wraz z kilkoma kolejarzami zdjął i ukrywał do końca wojny rzeźbę orła oraz tablicę z pomnika J. Piłsudskiego. Później wykorzystano ją do budowy pomnika Powstańców Wielkopolskich przy ul. Zdunowskiej. Ponadto ukrywał w swoim mieszkaniu tablicę upamiętniającą wybuch powstania 1918/1919, zdjętą ze ściany dworca kolejowego.
           Zmarł 24 listopada 1952 r. i został pochowany na krotoszyńskim cmentarzu parafialnym.

        
Kolejarze z ukrywanym podczas okupacji orłem z pomnika marsz. J. Piłsudskiego, który obecnie znajduje się na Pomniku Powstańców Wielkopolskich, Władysław Rybakowski siedzi pierwszy z lewej (fotografia ze zbiorów Pawła W.Płócienniczaka)