JAN SZLAGOWSKI

(1892 – 19??)

porucznik, powstaniec wielkopolski, dowódca pociągu pancernego „Poznańczyk”

 Jan Szlagowski (fotografia ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Krotoszynie)

                Urodził się w 1892 roku. Dowódca sformowanego w Warszawie w grudniu 1918 roku pociągu pancernego nr 11 „Poznańczyk”. Był to pociąg improwizowany, złożony z osłoniętych betonem i workami z piaskiem wagonów towarowych, uzbrojony w karabiny maszynowe. „Poznańczyk” został przysłany do Wielkopolski przez Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego w Warszawie w celu wsparcia działań powstańczych, a bezpośrednią decyzję o zajęciu Krotoszyna siłami tegoż pociągu podjął sztab Batalionu Pogranicznego ze Szczypiorna. 31 grudnia 1918 roku „Poznańczyk” wziął udział w walkach o zdobycie Ostrowa Wielkopolskiego.

          
Jeden z wagonów ze składów "Poznańczyka" z okresu Powstania Wielkopolskiego
w Muzeum Broni Pancernej Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w Poznaniu (fotografia www.wikipedia.org)

              1 stycznia 1919 roku pod Krotoszynem por. Jan Szlagowski zdał dowództwo pociągu swojemu zastępcy, a sam stanął na czele powstańczej tyraliery, która około godziny 18.oo wkroczyła przy wsparciu „Poznańczyka” na krotoszyński dworzec. W skład załogi pociągu wchodziły: pluton pleszewski sierż. Antoniego Kozłowicza, pluton karabinów maszynowych ze Szczypiorna ppor. Stefana Prawowskiego i kilkunastu ochotników z Ostrowa. Po zdobyciu dworca, powstańcy, przy współudziale miejscowych ochotników, zajęli wszystkie ważniejsze obiekty w mieście.

Krotoszyński dworzec kolejowy od strony peronów i torowiska
(pocztówka ze zbiorów Muzeum Regionalnego w  Krotoszynie)

             Por. Jan Szlagowski w towarzystwie przedstawiciela Powiatowej Rady Ludowej – dr. Władysława Bolewskiego i komendanta woskowego Jarocina – Zbigniewa Ostroroga Gorzeńskiego znalazł się w składzie polskiej delegacji, która przyjęła kapitulację niemieckiego garnizonu w Krotoszynie.

Fasada dworca kolejowego w Krotoszynie oraz wnętrza restauracji dworcowej
(fotografia ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Krotoszynie)

             Po zakończeniu walk w powstaniu wielkopolskim pociąg pancerny por. Szlagowskiego został skierowany do Poznania, gdzie w Zakładach H. Cegielskiego został zmodernizowany i uzyskał identyczne wyposażenie jak wcześniej sformowany w Poznaniu pociąg pancerny „Danuta”. W grudniu 1919 roku „Poznańczyka” skierowano do walki w wojnie polsko-bolszewickiej, gdzie walczył na froncie białorusko-litewskim.