baner-krotoszyn.jpg
baner-leftpanel-muzeum.jpg
Wiadomości
grafika
Kartka wysłana 30 listopada 1939 r. ze Starobielska przez Feliksa Chyłkę z Ustkowa - zamordowanego strzałem w tył głowy wiosną 1940 r. w Piatichatkach.
Właśnie mija 75 lat od zbrodni katyńskiej

 

Wiosną 1940 r., w wyniku decyzji najwyższych władz ZSRR, przeprowadzono mord na około 22 tys. polskich obywateli – w tym na ponad 10 tys. oficerów wojska i policji.

Decyzję o eksterminacji „wrogów władzy sowieckiej” podjęto 5 marca, natomiast pierwszy transport jeńców w celu ich likwidacji wyruszył 3 kwietnia z obozu w Kozielsku do Katynia. Wyroki wykonywali funkcjonariusze NKWD poprzez strzały z broni krótkiej w tył głowy.

Miejscami kaźni Polaków, którzy znaleźli się w sowieckiej niewoli, stały się:


- Katyń – od 3 IV do 12 V rozstrzelano tam ok. 4400 jeńców z obozu w Kozielsku;


- Charków – od 5 IV do 12 V zamordowano tam ok. 3800 jeńców z obozu w Starobielsku; 


- Kalinin (Twer) – od 4 IV do 16 V przeprowadzono tam egzekucję na ok. 6300 więźniach obozu w Ostaszkowie (głównie policjantach i funkcjonariuszach KOP); 


- Kijów, Charków oraz Chersoń – wymordowano tam 3435 jeńców z tzw. listy ukraińskiej, więzionych we Lwowie, Łucku, Równem, Tarnopolu, Stanisławowie i Drohobyczu. Ciała ukryto w różnych miejscach, w tym w Bykowni; 


- Mińsk – przeprowadzono tam eksterminację 3870 więźniów z tzw. listy białoruskiej, których przetrzymywano w Białymstoku, Brześciu, Pińsku, Baranowiczach i Wilejkach. Zwłoki pomordowanych ukryto prawdopodobnie w Kuropatach.


Z obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie ocalało łącznie 395 polskich oficerów, których wywieziono do obozu w Juchnowie, a potem do obozu NKWD w Griazowcu.

 

Ofiarami zbrodni katyńskiej byli również Krotoszynianie, między innymi żołnierze batalionu zapasowego 56 Pułku Piechoty Wielkopolskiej, który utworzono z nadwyżek mobilizacyjnych i w sile około 1500 żołnierzy wysłano do Ośrodka Zapasowego 25 Dywizji Piechoty w Kielcach. Lista ofiar sowieckich oprawców (zapewne niepełna), które związane były z ziemią krotoszyńską została wyryta na Krzyżu Katyńskim, znajdującym w kwaterze wojskowej krotoszyńskiego cmentarza parafialnego. Została ona sporządzona we współpracy z Lidią Ławniczak i rodzinami pomordowanych:

 

KOZIELSK – KATYŃ

  1. BANASIEWICZ Teodor – ppor. Wojska Polskiego, ur. w Sulmierzycach w 1899 r., powstaniec wielkopolski;
  2. CIEMNOCZOŁOWSKI Edmund - ppor. rez., ur. w Rogowie w 1902 r., nauczyciel, rodzina w Krotoszynie;
  3. DŁUGOSZ Mieczysław – ppor. rez., ur. 1910 r., nauczyciel z Głuchowa k. Pogorzeli;
  4. DRECKI Edmund - por. Wojska Polskiego, ur. w Miłosławiu w 1897 r., powstaniec wielkopolski, nadleśniczy w Krotoszynie;
  5. FIBAK Leonard – ppor. rez. 70 pp. w Pleszewie, ur. 1903 r., absolwent Gimnazjum w Krotoszynie, farmaceuta;
  6. GIDASZEWSKI Stanisław – ppor. lotnictwa, ur. 1913 r., absolwent Gimnazjum w Krotoszynie, mieszkaniec Kromolic;
  7. HASCHEK Franciszek – ppor. 56 pp., ur. 1914 r., absolwent Gimnazjum w Krotoszynie;
  8. JANDA Wacław – ppor. rez. 69 pp. w Gnieźnie, ur. 1887 r., nauczyciel z Gorzupi pow. Krotoszyn;
  9. KOWALCZYK Adam – kpt. sł. st. 56 pp., ur. 1894 r., delegowany na kwatermistrza w 3 pp. KOP w Augustowie;
  10. LUDWICZAK Edward – por. rez. 17 p. uł. w Lesznie, ur. w Krotoszynie w 1911 r., absolwent SN w Krotoszynie, nauczyciel;
  11. NAWROCKI Władysław – kpt. sł. st. 56 pp., ur. w Krotoszynie w 1891 r., komendant PW i WF w Gostyniu;
  12. PAWŁOWSKI Jan Baptystapor. rez. 22 p. uł. w Brodach, ur. 1909 r., notariusz zamieszkały w Krotoszynie;
  13. ROBACZYK Józefppor. rez. 75 pp. w Chorzowie, ur. 1908 r., absolwent SN w Krotoszynie, nauczyciel;
  14. SINIECKI Władysław – por. rez., ur w Koźminie w 1903 r.;
  15. SYNORADZKI Telesforpor. san. rez., lekarz internista, dyrektor szpitala w Koźminie;
  16. TETZLAFF Bronisławpor. rez., ur. w Dzielicach pow. Krotoszyn w 1895 r., prawnik;
  17. WOŁOSIANKO Michał – kpt. 56 pp., ur. 1901 r., lekarz internista;
  18. WORONOWICZ Edwardpor. rez. Wojska Polskiego, ur. 1897 r., starosta powiatu koźmińskiego z lat 1927 – 28;
  19. WÓJCIKIEWICZ Zbigniew Kajetan – ppor. rez. 55 pp. w Lesznie, ur. 1907 r., urzędnik, rodzina w Krotoszynie;


OSTASZKÓW – MIEDNOJE (TWER)

  1. ANDRZEJEWSKI Władysław – post. Policji Państwowej w Krotoszynie, ur. 1900 r., zamieszkały w Wyganowie;   
  2. GĄTOWSKI Franciszek – post. Policji Państwowej w Łucku, ur. 1894 r., pochodził z Koźmina; 
  3. JANCZAK Ignacy post. Policji Państwowej, ur. 1902 r., rodzina w Krotoszynie; 
  4. KOZIETULSKI Przemysław, Piotr – por. sł. st. 56 pp., ur. 1911 r., delegowany do KOP, rodzina w Krotoszynie;
  5. KRAWCZYŃSKI Kazimierz post. Policji Państwowej w Kobylinie, ur. w Kobylinie w 1913 r.;
  6. KUCZYŃSKI Piotr – post. Policji Państwowej, ur. w Smolicach pow. Krotoszyn w 1888 r.;
  7. MARCINIAK Józef plut. sł. st. 9 pp. w Zamościu, ur. w Koźminie w 1901 r., rodzina w Koźminie;
  8. MICHALCZYK Antoni st. przod. Policji Państwowej w Krotoszynie, ur. w Granówku w 1890 r.;
  9. WIERCIŃSKI Michał – przod. Policji Państwowej, ur. 1903 r., komendant posterunku w Witkowie, rodzina w Krotoszynie;
  10. WOJTASZEK Stanisław – post. Policji Państwowej w Krotoszynie, ur. 1910 r.;

 

STAROBIELSK – PIATICHATKI (CHARKÓW)

  1. CHODKIEWICZ Stanisław – por. rez. 56 pp. z ośrodka zapasowego 25 Dywizji Piechoty, ur. we Lwowie w 1902 r.;  
  2. CHYŁKA Feliks ppor. rez. 60 pp. w Ostrowie Wielkopolskim, ur. 1915 r., lekarz z Ustkowa pow. Krotoszyn;
  3. CIĄŻYŃSKI Teodor por. 7 p. strz. kon. w Poznaniu, urodzony w Pleszewie w 1895 r., syn dzierżawcy z Ustkowa;
  4. CYNKUTIS Edward – ppor. 41 pp. w Suwałkach , urodzony 1901 r., urzędnik, rodzina w Krotoszynie;
  5. DOROSZ Stanisław ppor. sł. st. 56 pp. w Krotoszynie/65 pp. w (?), ur. w Rajtarowie w 1911 r.;
  6. FILODA Franciszek ppor. rez. 56 pp., ur w Wojciechowie w 1895 r., handlowiec; 
  7. FRĄCKOWIAK Ignacy ppor. rez. 70 pp. w Pleszewie, ur. 1907 r., nauczyciel z Zalesia Wielkiego, rodzina w Krotoszynie; 
  8. GIBASIEWICZ Jan por. rez. 56 pp., ur. w Krotoszynie w 1900 r., wiceburmistrz Krotoszyna; 
  9. HECHMANN Jan ppor. rez. 56 pp., ur. 1901 r., zamieszkały w Krotoszynie kupiec; 
  10. JABŁECKI Edward por. 56 pp., ur. 1909 r.; 
  11. KAPAŁA Józef kpt. sł. st. 56 pp., ur. 1898 r., zamieszkały w Krotoszynie; 
  12. KUNA Marian Tadeusz por. sł. st. 56 pp., ur. 1909 r., zamieszkały w Krotoszynie; 
  13. LEJA Józef ppor. rez. 56 pp. oraz 60 pp. w Ostrowie Wlkp. z ośrodka zapasowego 25 Dywizji Piechoty, ur. 1907 r.; 
  14. LEWIŃSKI Czesław mjr sł. st. 56 pp., dowódca batalionu zapasowego z ośrodka zapasowego 25 DP, ur. 1897 r.; 
  15. MALINOWSKI Piotr ppor. rez. 56 pp., ur. 1909 r., urzędnik Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych; 
  16. MOCEK Czesław – mjr sł. st. 56 pp., mieszkaniec Krotoszyna; 
  17. NABZDYK Stanisław – ppor. 56 pp., ur. w Lutogniewie w 1895 r., zamieszkały w Lutogniewie; 
  18. OFIERZYŃSKI Konrad ppor. rez. 56 pp. z ośrodka zapasowego 25 DP, ur. w Poznaniu w 1909 r.; 
  19. OTTO Jan August ppor. rez. 56 pp. z ośrodka zapasowego 25 DP, ur. w Piaskach w 1912 r.;
  20. PLEWA Jarosław ppor. 56 pp. z ośrodka zapasowego 25 DP w Kielcach, ur. 1913 r., zamieszkały w Zdunach; 
  21. ROBACZYK Stanisław ppor. rez. 56 pp., ur. w Krotoszynie w 1915 r., absolwent SN w Krotoszynie, nauczyciel; 
  22. SIKORA Stanisław kpt. sł. st. 56 pp. z ośrodka zapasowego 25 Dywizji Piechoty, ur. 1895 r.; 
  23. SUMIŃSKI Tadeusz – por. san. rez., ur. 1905 r., absolwent Gimnazjum w Krotoszynie, farmaceuta; 
  24. SZÓSTAK Antoni ppor. rez. 56 pp., ur. w Salni w 1912 r., zamieszkały w Salni, student medycyny UP;
  25. ŻERDZIŃSKI Edmundppor. rez. 56 pp., ur. 1914 r., urzędnik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu;

 

tzw. UKRAIŃSKA LISTA KATYŃSKA

  1. MAJCHERKIEWICZ Stanisław – ur. w Koźminie w 1898 r.;
  2. ZIÓŁKOWSKI Antoni – post. Policji Państwowej w Krotoszynie i Ligocie (pow. Krotoszyn), ur. 1906 r.
ikona daty07-04-2015, 09:13 ikona autoraRedaktor Muzeum ikona wyświetleń7537
Pdf
Drukuj
Powrót
Kontakt